Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce : ewolucja działań i mechanizmów ograniczających
Counteracting grey area in Poland. Evolution of limiting actions and mechanisms
Ćwiąkała-Małys, Anna Piotrowska, Iwona
0000-0001-9812-2118 0000-0002-8361-4010
grey area
tax gap
VAT tax
due diligence
Standard Audit FileTax – SAF-T
National System of e-invoices (KSeF)
Central Register of Invoices
mechanism of split payment
reverse charge mechanism
open source of information
szara strefa
luka podatkowa
podatek VAT
należyta staranność
Jednolity Plik Kontrolny (ang. Standard Audit FileTax – SAF-T)
Krajowy System e-Faktur (KSeF)
Centralny Rejestr Faktur (CRF)
mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment)
mechanizm odwróconego obciążenia (ang. reverse charge mechanism)
otwarte źródła informacji
The existence of grey area in the world’s economy is a very common phenomenon. Range and area of its existence are depended on many factors that have been analysed and described in subject literature. Grey area represents huge share in GDP of each country and causes significant damage for state finances and untaxed income that appeared within grey area enlarge tax gap, in particular VAT tax. Effectiveness of actions taken in order to minimise grey area and counteracting violation of tax law is supported by many e-services that are supposed to: create friendly environment for the performance of tax and customs obligations – for entrepreneurs and tax administration – effective collection of public tribute- increasing income and sealing tax system. System actions that are supposed to seal a tax system are to introduce innovative IT solutions. A tool that should support detecting irregularities will be an electronic Central Register of Invoices (at present National System of e-invoices). It is a repository of data where all the invoices will be stored. It will allow control authorities to easily detect the irregularities and to take preventive measures. Currently there is Standard Audit File that includes settlement of VAT tax and has also informative function about documents and tax books of taxpayers. All the actions that support tax administration in terms of limiting grey area are supported by other solutions such as: monitoring and control of cash flow in the area of settlements between entrepreneurs. Here we should mention lowering the limit of cash payments in settling liabilities from the transactions and introducing a Tele-information System of Clearing House (STIR). Grey area is identified as an activity of economic character with high risk e.g. unconscious participation in tax frauds. The risk of starting a business activity can be partially limited by using information included in public registers such as National Register of Court (KRS), Central Register and Information on Economic Activity (CEIDG) or REGON register. In the monography a sample list of foreign public database which can be used to verify the contractors is presented. It will allow to avoid allegation of failure of due diligence and conscious participation in tax fraud. Among proposed open data registers the following were indicated as available on-line: The Open Database of The Corporate World (opencorporates.com), European portal „e-Sprawiedliwość” (e-justice.europa.eu), national economic registers and sample commercial database.
Występowanie szarej strefy w gospodarce światowej jest zjawiskiem powszechnym. Skala i obszary jej występowania są uzależnione od wielu warunków, które analizowano i szeroko opisano w literaturze przedmiotu. Szara strefa stanowi duży udział w PKB każdego kraju i powoduje spory uszczerbek dla finansów państwa a nieopodatkowane dochody wytworzone w szarej strefie powiększają lukę podatkową, w szczególności w podatku VAT. Skuteczność działań podejmowanych w zakresie ograniczania szarej strefy i przeciwdziałania naruszeniom przepisów prawa podatkowego wspierane jest przez szereg e-usług, których celem jest: stworzenie przyjaznego otocznie wykonywania obowiązków podatkowych i celnych - dla przedsiębiorców, dla administracji skarbowej - efektywnego poboru danin publicznych, dla budżetu – zwiększenie wpływów i uszczelnienia systemu podatkowego. Działania systemowe mające na celu uszczelnienie sytemu podatkowego polegają m.in. na wprowadzaniu nowoczesnych informatycznych rozwiązań. Narzędziem wspomagającym wykrywanie nieprawidłowości ma stać się elektroniczny Centralny Rejestr Faktur (aktualnie Krajowy System e-Faktur - KSeF). Jest to repozytorium danych, do którego będą trafiały wystawiane faktury. Pozwoli to organom kontrolnym szybko wykrywać nieprawidłowości i podejmować działania prewencyjne. Aktualnie funkcjonuje już Jednolity Plik Kontrolny, który obejmuje rozliczenia w zakresie podatku VAT i przy okazji pełni funkcję informacyjną o dokumentacji i księgach podatkowych prowadzonych przez podatników. Działania wspierające administrację skarbową w zakresie ograniczania szarej strefy uzupełniają inne rozwiązania m.in. dotyczące monitoringu i kontroli przepływów gotówkowych w sferze rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami. Należy do nich zaliczyć obniżenie limitu płatności gotówkowych w regulowaniu zobowiązań z tytułu zawieranych transakcji gospodarczych oraz wprowadzenie Sytemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej (STIR). Szara strefa gospodarki utożsamiana jest z aktywnością o charakterze gospodarczym, która obarczona jest dużym ryzykiem np. nieświadomego uczestnictwa w oszustwach podatkowych. Ryzyko podjęcia dzialalności biznesowej można częściowo ograniczyć wykorzystując informacje zamieszczone w publicznych krajowych rejestrach jak Krajowy Rejestr Sądowy (KRS), Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) czy rejestr REGON. W monografii przedstawiono przykładową listę zagranicznych publicznych baz jawnoźródłowych dostępnych w trybie on-line, które można wykorzystać do weryfikacji zagranicznych kontrahentów. Powyższe pozwoli uniknąć zarzutu braku dochowania należytej staranności i świadomego uczestnictwa w oszustwie podatkowym. Wśród proponowanych baz rejestrów jawnoźródłowych wskazano bazy dostępne w sieci internet dostępne on-line: The Open Database of The Corporate World (opencorporates.com), europejski portal „e-Sprawiedliwość” (e-justice.europa.eu), narodowe rejestry gospodarcze i przykładowe bazy komercyjne.
Nowak, Edward. Rec. Zielińska, Anetta. Rec.
oai:www.bibliotekacyfrowa.pl:132935 doi:10.34616/142667 ISBN 978-83-66601-71-0 (druk) ISBN 978-83-66601-72-7 (online)
(Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego) (E-Monografie ; nr 193)
The use of this material is allowed only with accordance of applicable rules of fair use or other exceptions provided by law, and any broader use requires the permission of the authorized entity
Korzystanie z tego materiału jest możliwe zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku lub innych wyjątkach przewidzianych w przepisach prawa, a korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego
Making materials available on the basis of the agreement with the owner of the property copyrights
Udostępnianie na podstawie umowy z właścicielem majątkowych praw autorskich
Copyright by Anna Ćwiąkała-Małys, Iwona Piotrowska
Jan 26, 2022
Dec 23, 2021
1 772
1873
https://ww.bibliotekacyfrowa.pl/publication/142667
Edition name | Date |
---|---|
Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce : ewolucja działań i mechanizmów ograniczających | Jan 26, 2022 |
Ćwiąkała-Małys, Anna. Red. Rutkowska-Tomaszewska, Edyta. Red. Majewska-Jurczyk, Barbara. Rec.
Kowalski, Rafał Borszowski, Paweł. Promotor
Łączak, Andrzej Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa (Sulechów). Instytut Prawa i Administracji